น้ำยาฆ่าเชื้อ กับ 10 จุดเสี่ยงสะสมเชื้อโควิด

น้ำยาฆ่าเชื้อ ควรใช้ตรงไหนบ้าง เป็นคำถามยอดฮิตในช่วงนี้นะคะ

วันนี้เรามารู้จัก 10 จุดเสี่ยงสะสมเชื้อโควิด COVID-19 กันค่ะ

หัวข้อสำคัญที่คนพูดถึงกันช่วงนี้ ยังไงก็คงหลีกไม่พ้นการระบาดของโรคCOVID-19 เนื่องจากเป็นโรคที่มีการแพร่ระบาดได้ง่ายและรวดเร็ว ซึ่งการระบาดของโรคจะคล้ายกับการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ กล่าวคือ มีการระบาดจากสิ่งคัดหลั่ง เช่นน้ำมูกและน้ำลาย ผ่านการไอ จาม หรือแม้กระทั่งพูดคุย โดยเชื้อที่ออกมาจับละอองฝอยของสิ่งคัดหลั่ง จะลอยเข้าสู่เนื้อเยื่ออ่อน เช่น ระบบทางเดินหายใจ หรือ เยื่อบุดวงตา จากนั่นจึงเริ่มระบวนการรุกล้ำเข้าสู่ภายในร่างกาย

แม้ว่า จากข้อเท็จจริงข้างต้น โรคนี้จะไม่ได้ติดต่อจากการสัมผัส หรือการรับประทานเชื้อโดยตรง แต่มีคำแนะนำโดยทั่วไปให้ล้างมือบ่อยๆ เนื่องจาก แม้เชื้อจะไม่ลอยเข้าสู่ทางเดินหายใจ หรือเยื่อบุดวงตาโดยตรง แต่เชื้อนี้ก็ยังสามารถมีชีวิต ติดอยู่ตามพื้นผิวสิ่งของต่าง ๆ ได้ในระยะเวลาหนึ่ง เมื่อคนไปจับสิ่งของที่มีเชื้อนี้อยู่ แล้วบังเอิญใช้มือที่ติดเชื้อนั้น ไปจับหรือขยี้ตา ขยี้จมูก ก็มีโอากศที่เชื้อนั้นจะเข้าสู่ร่างกายได้เช่นกัน โดยมีตัวอย่างเคสในญี่ปุ่น ที่มีคนติดเชื้อจากการนั่งแต่งหน้าที่เก้าอี้ หลังจากผู้ติดเชื้อลุกไปแล้วสักพักหนึ่ง

ดังนั้น นอกจากการล้างมือบ่อยๆแล้ว เรายังต้องคอยระวังการสัมผัสสิ่งของรอบ ๆ ตัวด้วย เนื่องจากในหลายๆจุดเป็นพื้นที่สาธารณะซึ่งเราไม่รู้ว่าบริษัททำความสะอาดจะสามารถทำได้ตามมาตรฐานเพียงใด จะเกิดเหตุบังเอิญที่เราพลาดไปจับเชื้อแล้วนำเข้าสู่ตัวเมื่อไหร่

การฆ่าเชื้อตามสิ่งของ นอกจากทำได้ด้วยการเช็ดด้วยแอลกอฮอล์แล้ว ยังสามารถใช้ น้ำยาฆ่าเชื้อ เช็ดหรือพ่นบนสิ่งของได้อีกด้วย ความแตกต่างระหว่าง น้ำยาฆ่าเชื้อ กับแอลกอฮอล์คือ แอลกอฮอล์จะติดไฟ และมีฤทธิ์ทำลายพื้นผิวสัมผัสของวัสดุ แต่น้ำยาฆ่าเชื้อมีคุณสมบัติไม่ติดไฟ และเป็นมิตรกับผิวสัมผัสของวัสดุ ทำให้เฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ต่างๆ สีไม่ซีด ไม่เสี่ยงต่อการติดไฟ ฆ่าเชื้อและป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อได้ดีกว่า แต่เนื่องจากน้ำยาฆ่าเชื้อจะตกค้างอยู่บนพื้นผิวสิ่งของด้วย ดังนั้น การใช้น้ำยาฆ่าเชื้อจึงควรให้ความสำคัญกับการเลือกใช้ชนิดที่มีความปลอดภัยด้วย

มาดูกันว่า มีจุดใดบ้าง ที่มักจะสะสมเชื้อ COVID-19 ที่เราควรจะต้องระวัง

1.ธนบัตรและเหรียญ เนื่องจากเงินตราเป็นสิ่งที่ทุกๆคนล้วนต้องใช้ และมีการเปลี่ยนมือเสมอ ๆ โดยที่ปกติแล้วไม่มีการทำความสะอาดใดๆ ดังนั้น ทั้งธนบัตรและเหรียญ จึ่งเป็นสิ่งที่สามารถนำเชื้อให้แพร่กระจายไปได้มาก วิธีทางแก้ในช่วงที่มีการระบาดของ COVID-19 เราสามารถทำได้โดยใช้การโอนเงิน หรือการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิก หากเลี่ยงไม่ได้ หลังการจับธนบัตรหรือเหรียญ ควรต้องทำความสะอาดมือได้การล้างมือหรือแอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อทันที

2.โต๊ะทำงาน เนื่องจากการใช้ชีวิตประจำวันของหลายๆคน มักจะต้องประจำอยู่ที่โต๊ะทำงานเสมอๆ และจะมีคนจำนวนมากแวะเวีนยมาพูดคุยทักทายเป็นระยะๆ ดังนั้น ดต๊ะทำงานจึงเป็นจุดเสี่ยงที่อาจจะมีผู้ที่ผ่านมา จำเชื้อมาทิ้งไว้โดยบังเอิญ แต่ด้วยความที่เราต้องอยู่กับโต๊ะตลอดเวลา ความเสี่ยงในการสัมผัสเชื้อจึงสูงตามไปด้วย ดังนั้นจึงควรทำความสะอาดโต๊ะทำงานด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อหรือแอลกอฮอล์อย่างสม่ำเสมอ

3.โทรศัพท์ เรียกได้ว่าเป็นสิ่งของจำเป้นของคนส่วนใหญ่ในยุคนี้ไปแล้ว สำหรับโทรศัพท์เคลื่อนที่ หรือมือถือ แต่เนื่องจากโทรศัพท์มือถือเป็นของที่เราพกไปมาตลอดเวลา ดังนั้น มันจึงมีโอกาสที่จะไปนำเชื้อมาสู่เราได้มากจากการวางและถือในที่ต่างๆ อีกทั้งเนื่องจากโทรศัพท์มือถือเป็นอุปกรณ์อิเลกทรอนิก ซึ่งโดยส่วนใหญ่จะหลีกเลี่ยงน้ำและความชื้น ทำให้โดยส่วนใหญ่ ไม่ได้รับการทำความสะอาดมากนัก ดังนั้นโทรศัพท์มือถือจึงเป็นอีกจุดเสี่ยงหนึ่ง ที่อาจจะนำพาเชื้อมาสู่ร่างกายของเราได้ ดังนั้น เราจึงควรทำความสะอาดมือถือบ่อยๆ รวมถึงอาจจะถอดเคสมือถือออกมาเช็ดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ หรือ แอลกอฮอลล์

4.ห้องน้ำสาธารณะ เมื่อเราเกิดเหตุฉุกเฉินเวลาอยู่นอกบ้าน คงเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องใช้ห้องน้ำสาธารณะ ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ก็มักใช้งานเพื่อขับถ่าย จากการที่มีการใช้งานร่วมกันของผู้คนเป็นจำนวนมากนั่นเอง ทำให้เลี่ยงไม่ได้ ที่ห้องน้ำจะเป็นจุดเสี่ยงที่ระเป็นแหล่งแพร่ระบาดของเชื้อ ดังนั้นเราจึงอาจจะใช้ทิชชู่สัมผัสอุปกรณ์ต่างๆแทนหลังเสร็จธุระ และควรทำความสะอาดมือด้วยสบู่หรือแอลกอออล์หลังการใช้งาน

5.ราวบันไดเลี่อน เป็นอีกหนึ่งจุดที่มีผู้ใช้งานจำนวนมาก และเป็นที่ที่มีความจำเป้นต้องสัมผัสเพื่อความปลอดภัย แม้ว่าหลายๆคนจะสามารถใช้งานบันไดเลื่อนได้โดยไม่ใช้ราวจับ แต่บ่อยครั้งเมื่อเสียหลัก การจับราวบันไดเลื่อนก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งหากมีผู้ที่มีเชื้อนี้ มาจับโดยไม่ระมัดระวัง เราก็มีโอกาสสัมผัสเชื้อไปโดยปริยาย ดังนั้น เราจึงควรงดเว้นการจับราวบันไดเลื่อน และหากจำเป้นต้องจับ ควรทำความสะอาดมือด้วยแอลกอฮอล์ทันที

6.ที่จับประตู เป็นอีกจุดที่มีผู้สัมผัสมาก โดยที่เราไม่สามารถฆ่าเชื้อได้ตลอดเวลา ดังนั้นจึงเป็นอีกจุดเสี่ยงสะสมCOVID-19 ทางเลี่ยงคือเราอาจจะใช้ไหล่หรือข้อศอกเพื่อดันเปิดปิดประตู หรือใช้สเปรย์แอลกอฮอล์ฉีดที่จับก่อนสัมผัส

7.ตู้ATM เนื่องจากโดยปกติแล้ว จะมีผู้มาใช้บริการทำธุรกรรมทางการเงินอย่างสม่ำเสอม และเราก็ไม่อาจรู้ได้ว่าผู้ที่ใช้งานก่อนเราจะเป้นผู้ป่วยหรือไม่ หากผู้ให้บริการมีการเช็ดปุ่มกดของตู้ATMด้วยน้ำยาฆ่าเชื้ออย่างสม่ำเสมอ ก็จะลดความเสี่ยงให้ผู้ใช้บริการลงได้ แต่เนื่องจากสภาพการใช้งาน แป้นกดจึงมักไม่ได้รับการเช็ดบ่อยนัก  ดังนั้น หลังจับตู้ATM หรือ ตู้กดต่างๆ จึงควรทำความสะอาดมือด้วยแอลกอฮอล์หรือสบู่ทันที

8.ปุ่มกดลิฟท์ เป็นอีกจุด ที่มีความเสี่ยง ในการสะสมของเชื้อ เนื่องจาก เป็นจุดที่มีผู้ใช้งานร่วมกันมาก หากมีการเช็ดทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อเป็นประจำก็จะช่วยลดการสะสมของเชื้อได้ แต่นอกจากลดความเสี่ยงด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อลงแล้ว หากเราใช้ปากกา หรือ ไม้จิ้มฟันในการกดลิฟท์ ก็จะเป้นอีกหนึ่งตัวช่วยในการป้องกันตัวเองได้

9.บัตรคูปองและบัตรจอดรถ เป็นอีกอย่างที่มีการเปลี่ยนมือตลอดเวลา โดยที่ไม่สามารถรู้ได้ว่าเคยผ่านมือใครมาก่อน ดังนั้น การใช้สเปรย์แอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อพ่นหลังจากได้รับบัตรมา จึงเป็นตัวช่วยที่ดี ที่จะช่วยเราป้องกันเชื้อได้

10.พัสดุ เนื่องจากขั้นตอนการจัดส่งพัสดุ ต้องใช้การส่งต่อสิ่งของ เพื่อให้ถึงจุดหมายปลายทาง ดังนั้น ก่อนจะถึงมือเรา จึงมีผู้สัมผัสมันเป็นจำนวนมาก และเราก็ไม่สามารถรู้ได้ถึงสุขภาพของคนในกระบวนการส่งต่อนั้น ดังนั้น หลังการรับพัสดุ จึงควรพ่น และ เช็ดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ หรือแอลกอฮอล์ก่อนสัมผัส และ มีการล้างมือรวมทั้งกำจัดหีบห่อ หลังจากเปิดหีบห่อแล้ว

นอกจาก10จุดข้างต้นแล้ว การทำความสะอาดและฆ่าเชื้อในพื้นที่ทั่วๆไป ด้วยการพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อ ก็เป็นอีกตัวเลือกหนึ่ง ที่จะทำให้การฆ่าเชื้อทำได้ทั่วถึงขึ้น

แม้การระมัดระวังตัวในจุดเสี่ยงต่าง ๆ อาจจะดูระแวดระวังมากสักหน่อย แต่กับเชื้อโรคที่มีการแพร่ระบาดง่ายอย่างCOVID-19 การระวังตัวไว้ก่อนก็น่าจะทำให้เรารู้สึกปลอดภัยจากเชื้อเพิ่มขึ้น และลดความเสี่ยงที่จะมีการแพร่ระบาดของเชื้อลงได้

ขอขอบพระคุณ ข้อมูลดีๆจาก ผศ.นพ.ภาวิทย์ เพียรวิจิตร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

 

สนใจ น้ำยาฆ่าเชื้อ ลดความเสี่ยง COVID-19 ปลอดภัยสำหรับทุกคน ติดต่อได้ทาง Line: @dklean